Garanti BBVA tarafından kurulan Salt’ın Karanlık Dünya sergisi, Metin Erksan’ın yönettiği ve Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun senaryosunu yazdığı tıpkı isimli sinemanın öyküsünü 1950’ler Türkiye’sinin kültürel iklimi içerisinde inceliyor.
Sanatçı Mike Bode ile senarist Caner Yalçın’ın uzun soluklu araştırmasını temel alan stant, periyodun ideolojileri, üretim şartları, sansür sistemleri ve ticari telaşlarıyla eklektik bir eser hâline gelen sinemanın etrafında gelişen anlatıları keşfe çıkıyor. Standın araştırma sürecinde Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) Prof. Sami Şekeroğlu Sinema-TV Uygulama ve Araştırma Merkezi Arşivi’nde bulunan 35mm nitrat sinema ise bugüne dek gün yüzüne çıkmamış imgeleri içeriyor. Film ile MSGSÜ’nün arşivinde ortaya çıkan yeni görüntüler, stant müddetince muhakkak aralıklarla Salt Beyoğlu’ndaki Açık Sinema’da gösteriliyor. Bir sonraki gösterim 16 Ekim Perşembe saat 19.00’da gerçekleştirilecek.
Sergiye paralel olarak hazırlanan “Her şeyde bir şey buldu” gösterim programı ise sinemanın melodrama, toplumsal gerçekçilik, propaganda, belgesel, etnografik sinema üzere farklı sinema çeşitleriyle etkileşimi ve kesişimlerinden yola çıkıyor. 1940’lardan 1950’lere farklı coğrafyalardan beş sineması bir ortaya getiren seçki, tipler ortası geçişlilik ile periyodun niyet ortamı ortasındaki ilgilerin izini sürüyor.
Salt Beyoğlu’ndaki Açık Sinema’da düzenlenen program, 18 Ekim Cumartesi saat 17.00’de Bab el-Hadid [Kahire İstasyonu] filmiyle devam ediyor. Youssef Chahine’in yönettiği 1958 üretimi sinema, ihtilal sonrası Mısır’ın yeni siyasi sistemini irdelerken, kara sinema ile neorealizmi harmanlayan kışkırtıcı bir anlatı ortaya koyuyor. 21 Ekim Salı saat 19.00’da gösterilecek Do Bigha Zamin [İki Dönüm Arazi], Bengalli bir çiftçi ile oğlunun bölgedeki toprak ağasına borçlarını ödeyemedikleri için yaşadıklarını takip ediyor. Bimal Roy’un 1954’te Cannes Sinema Festivali’nde Memleketler arası Ödül’ü kazanan sineması, sömürge sonrası Hindistan’daki toplumsal ve ekonomik çatlakları mercek altına alıyor. Programın son sineması ise 1944 yapımı Ichiban utsukushiku [En Güzel]. 23 Ekim Perşembe saat 19.00’da gösterilecek Akira Kurosawa imzalı sinema, II. Dünya Savaşı sırasında uçaklar için optik lens üretimi yapan bir fabrikada istekli çalışan bayanları odağına alıyor. Devrin siyasi ve toplumsal dinamiklerine ışık tutan sinema, savaş sonrası gelişecek toplumsal gerçekçi estetiğin habercisi olma niteliğini de taşıyor.
Salt’tan Gülce Özkara tarafından programlanan Karanlık Dünya, 14 Aralık’a dek Salt Galata Mastercard Stant Mekânı’nda görülebilir. Stant ve paralelindeki programlar hakkında detaylı bilgi için: saltonline.org.
“Her şeyde bir şey buldu” gösterim programı, Institut Français ve Türkiye’deki Meksika Büyükelçiliği’nin dayanağıyla; Karanlık Dünya sergisi Türk Tuborg A.Ş., Eureko Sigorta, Jotun ve Hollanda Krallığı’nın katkılarıyla gerçekleştirilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
